Wanna

Kąpiel w wannie wydaje się być czynnością tak oczywistą, że trudno wyobrazić sobie, że w przeszłości sprawa wyglądała nieco inaczej. Pierwsi ludzie myli się zanurzając ciało w strumieniu lub jeziorze. Wiele zmian wprowadziła kultura minojska – w XVI w. p.n.e. w pałacu królewskim w Knossos na Krecie pojawiła się kanalizacja, a razem z nią spłukiwane toalety i wanna. Nie miała ona wielkich rozmiarów, lecz posiadała bogate zdobienia. Ówczesne społeczeństwo nie potrafiło zrozumieć koncepcji zażywania długich kąpieli przez królową.

Starożytność

Wanna przyczyniła się do odkrycia podstawowego prawa hydro- i aerostatyki przez Archimedesa. Filozof leżąc w wodzie odkrył teorię wyporności. Sam nie był jednak zwolennikiem długich kąpieli, ponieważ twierdził, że zmiękczają one ciało, zwiększając podatność na choroby. Na kąpiele w Grecji mogli pozwolić sobie jedynie przedstawiciele elit. Nie używali oni jednak w tym celu wody, lecz nacierali ciało oliwą, a następnie ścierali ją razem z brudem. Inaczej wyglądało to w przypadku Rzymian. Stworzyli oni swoistą kolebkę SPA. Słynęli z publicznych term i długich kąpieli stanowiących rytuał. Nie był to jednak sposób na utrzymanie higieny. W zamożnych domostwach znajdowały się pomieszczenia przypominające dzisiejsze łazienki, w których stały dwie wanny – jedna do zimnej, a druga do ciepłej wody. Najbogatszych było stać na osobne wanny dla dwóch osób.

Średniowiecze

Średniowiecze nie jest znane jako epoka czystości. Kąpiele dla przyjemności zostały wstrzymane głównie za sprawą Kościoła, który potępił korzystanie z kosmetyków i mycie się, uznając te czynności za przejaw próżności. Drugą przyczyną była teoria, że szalejąca wówczas epidemia dżumy jest potęgowana korzystaniem z wody, która rozpulchnia skórę i powoduje przedostawanie się bakterii do organizmu. Zachowane zostały jednak łaźnie publiczne.

Renesans

Renesans nie przyniósł znaczących zmian w stosunku do poprzedniej epoki. Wciąż podtrzymywano teorię, że kąpiele przyczyniają się do rozwoju infekcji.

Barok

Pod względem dbałości o higienę barok był jeszcze gorszy od minionych epok. Uważano, że myć należy tylko te części ciała, których nie zakrywa ubranie, a najlepszym rozwiązaniem jest częsta zmiana odzieży. Zamiast wody zamożni używali perfum i pudru. Kategorycznie wstrzymywano się przed myciem włosów, by nie zniszczyć pokrytej dużej ilością pudru fryzury. Woda była bardzo drogim towarem. Z czasem jednak kąpiele wracały do łask – w salonach zaczęto stawiać wanny wolnostojące, a następnie obok sypialni powstawały pierwsze łazienki.

Pierwsza definicja wanny i rozpowszechnienie kąpieli

W 1751 roku powstała pierwsza definicja wanny, brzmiąca „Obiekty o ustalonych kształtach: 4,5 stopy długości na 2,5 szerokości oraz 26 cali wysokości. Mogą być wykonane z miedzi bądź drewna opasanego obręczami”. W XIX wieku powstały pierwsze sieci kanalizacyjne, lecz łazienki wciąż stanowiły przywilej zarezerwowany dla najbogatszych. Biedniejsi kąpali się w łaźniach publicznych lub przy użyciu miednicy i dzbanka. Korzystano także z drewnianych balii do prania. Wodę podgrzewano w garnkach, a domownicy kąpali się w niej jeden po drugim.

Współczesność

W XX wieku niemal każdy dom zyskał powszechny dostęp do wody, a kąpiele zaczęto znów stosować w celach rekreacyjnych. Pod koniec stulecia pojawiła się obawa, że wanna zostanie wyparta przez prysznic, jednak nie stało się tak. Obecnie można wybierać spośród różnych rodzajów wanien, np. wolnostojących, prostokątnych, narożnych czy z hydromasażem.

Powrót do LEKSYKON ŁAZIENKOWY